uit: TROUW – Kaj Brens 29 oktober 2020
De status van een godslasteraar is in de islam op z’n minst zeer omstreden.
In de hadith en de biografie van Mohammed worden bespotters en andere figuren die Mohammed of Allah beledigen, vermoord of verminkt. Ook wordt godslastering (ook wel blasfemie) vaak gezien als een daad van geloofsafval (ridda). Alle islamitische rechtsscholen (madhhabs) op één na zijn het er over eens dat op blasfemie de doodstraf staat – ook voor niet-moslims.
In moslimlanden
In een kwart van de islamitische landen zijn er wetten tegen godslastering of geloofsafval. In dertien daarvan – Brunei, Pakistan, Afghanistan, Iran, Maleisië, Malediven, Mauritanië, Nigeria, Qatar, Saudi-Arabië, Soedan, de Verenigde Arabische Emiraten en Jemen – staat er de doodstraf op. Al deze landen baseren hun strafrecht op sharia. Toen de Pakistaanse gouverneur Salmaan Taseer het opnam voor de vermeende godslasteraar Asia Bibi, werd hij samen met een minister op klaarlichte dag vermoord door zijn eigen lijfwacht, Mumtaz Qadri. Tienduizenden Pakistanen bezochten Qadri’s begrafenis. Hij wordt nog steeds vereerd als martelaar. Dat de islam wordt gezien als een mogelijke oorzaak van dergelijk geweld is dus niet vergezocht.
Geen lone wolves
Het stereotype beeld dat zulke aanslagen enkel worden gepleegd door onopgeleide, gemarginaliseerde of mentaal beperkte jongeren, klopt niet, blijkt uit diepgravend onderzoek van politicoloog Robert Pape. “Over het algemeen zijn zelfmoordterroristen zelden sociaal geïsoleerde, psychisch gestoorde of economische achtergestelde individuen, maar vaak juist goed opgeleide, sociaal geïntegreerde en zeer bekwame mensen…”, constateert de Amerikaanse wetenschapper. Ook uit onderzoek van hoogleraar Azeem Ibrahim blijkt dat zaken als uitsluiting, armoede en sociale achterstand op zichzelf geen goede verklaring zijn voor terrorisme. Marginalisatie in combinatie met een ideologie die geweld legitimeert, verheerlijkt en aanmoedigt lijkt een betere verklaring.
Die ideologie die geweld rationaliseert en aanmoedigt is niet de islam, maar een specifieke, fundamentalistische interpretatie van de islam, ook wel het islamofascisme genoemd.
Het is dus onverstandig om de 1,6 miljard moslims als schuldigen aan te wijzen, maar ook om te beweren dat er helemaal geen fundamentalistisch of gewelddadig element te vinden is in deze religie.
Alleen door eerlijk te zijn over waar het probleem ligt, kan je het oplossen.