Checklist sekten

Hoe herken ik sektarische groepen?

Protestanten -ik ben er niet trots op maar de geschiedenis heeft ook haar rechten- zijn de uitvinders van het ‘fundamentalisme’ (begin twintigste eeuw ontstaan als verzetsbeweging tegen de liberale protestantse theologie). Tegenwoordig staat het islam-fundamentalisme meer in de kijker. Men maakt zich zorgen. En terecht. Fundamentalisme schaadt de mens, vooreerst de fundamentalist zelf, maar dan ook (dus ook) zijn naaste omgeving. De gelovigen beleven dit zelf echter niet zo. En als ze het al – deep inside – toch voelen knagen, dan zullen ze dat met alle geweld ontkennen. Dat maakt de bestrijding ervan ook zo moeilijk: Echte communicatie lukt haast niet.

Het enige dat je kunt doen, zo leert de ervaring, is proberen jonge mensen vooraf weerbaar te maken zodat ze tegen de ‘bekoring’ bestand zijn als ze in fundamentalistisch vaarwater terecht komen.

Toen ik nog les gaf gebruikte ik voor deze mentale weerbaarheidstraining naast diverse films en ervaringsverhalen ook een checklist om het sektarisch gehalte van een religieuze groep te bepalen. Ik had die ooit gevonden in een Duitse publicatie: Eltern und Betroffenen  Initiative gegen psychische Abhängigkeit. Ze stamt uit de vorige eeuw, toen men bij sekten vooral aan christelijke en oosterse groepen dacht, maar lijkt me toch ook prima toepasbaar op allerlei islamitische sekten (m.n. in de beschrijving van de ‘ronselpraktijken’). En trouwens ook op ‘niet-religieuze’ groepen die mensen (klanten) paradijzen allerhande voorspiegelen. Als de groep in kwestie aan minimaal 10 criteria voldeed, dan was die club/vereniging/organisatie een ‘sektarische’ groep en werd het tijd om ‘op je tellen te passen’. Bij 15 treffers was het een sekte. Als je met zo’n groep verbonden was, gold: Wegwezen, rennen voor je leven. Maar waarschijnlijk was het dan al te laat en was je al ‘leeggezogen’ en in de groep opgegaan. Of die getallen kloppen, weet ik niet, maar de checklist zelf vind ik nog steeds goed. Ik zou zeggen: doe er uw voordeel mee.

Checklist

1. Reeds bij het eerste contact met de groep wordt u een volledig nieuw zicht op de wereld geopend (sleutelervaring).
2. Het wereldbeeld van de groep is verbluffend eenvoudig en verklaart werkelijk elk probleem.
3. Bij de groep vindt u alles ‘wat u totnogtoe vruchteloos gezocht hebt’.
4. De groep heeft een leider, – meester, – vader, – goeroe – voordenker, – die alleen de volle waarheid bezit en vaak als een semi-god vereerd wordt.
5. De wereld loopt naar een catastrofe: Alleen de groep weet, hoe men de wereld nog kan redden.
6. De groep is een elite (uitverkoren), de rest van de mensheid is ziek – of gaat verloren. Enkel wie meedoet kan gered worden.
7. De groep wijst de gevestigde wetenschap af. De leer van de groep wordt als ‘ware wetenschap’ aangenomen.
8 . De groep wijst het beroep op rationeel denken af als negatief, satanisch, onverlicht, ideologisch.
9. Kritiek en afwijzing door buitenstaanders is juist het bewijs dat de groep gelijk heeft.

10. De groep noemt zich de ‘ware familie’ of gemeenschap.
11 . De groep wil dat men alle ‘oude’ relaties (familie, werkmilieu, vriendschappen) afbreekt, omdat ze de ontwikkeling van haar leden in de weg staat.
12. De groep sluit zich af voor de rest van de wereld, bijvoorbeeld door kleding- en voedselvoorschriften, door een eigen ‘groepstaal’ en ordening (reglementering) van de intermenselijke relaties.
13. De groep eist een strikt naleven van de regels of een ‘absolute discipline’ (tucht), want dit is de enige weg tot redding.
14. De groep regelt de seksuele betrekkingen, bijvoorbeeld partnerkeuze door de leiding, of groepsseksualiteit, of totale onthouding of…
15. Men is geen ogenblik van de dag meer alleen – iemand uit de groep is altijd bij u (interne controle).
16. De groep vult al uw tijd met opgaven (taken), bijvoorbeeld: verkoop van boeken, werven van nieuwe leden, cursus volgen, meditatie.
17. Indien u twijfelt, of indien het beloofde succes niet komt, of je wordt niet ‘genezen’, dan ben je zelf de schuld daarvan, omdat je je niet genoeg hebt ingezet of geloofd.
18. Men moet dadelijk – liefst nog vandaag – lid worden van de groep. Er is nauwelijks tijd om rustig na te denken en zich een beeld van de groep te vormen.
19. Men moet niet eerst nadenken – bekijken – onderzoeken. Het gaat om het ‘beleven’. kom bij ons, in ons centrum, in onze club, in onze groep, en maak het zelf mee!